استاندارد سازی روش های واکنش زنجیره ای پلی مراز (pcr) برای تشخیص بیماری های عفونی طیور

تشخیص بیماری های عفونی بوسیله ردیابی مستقیم و غیر مستقیم عامل عفونی انجام می گیرد. بوسیله روش های مستقیم اجزا و ترکیبات عوامل عفونی همچون، اسیدهای نوکلئیک، پروتئین های ساختمانی و غیر ساختمانی، آنزیم ها ردیابی می شوند. روشهای جداسازی مستقیم شامل کشت، میکروسکوپ الکترونی، ایمنوفلورسانس، ایمنوهیستوشیمی، الیزا، هیبریداسیون اسیدهای نوکلئیک، روشهای متنوعی از واکنش زنجیره ای پلی مراز (polymerase chain reaction) و سایر روش های بر مبنای اسیدهای نوکلئیک که به روش های تشخیصی مولکولی مرسومند می باشد. در حالی که روش های غیر مستقیم، آنتی بادی القا شده بوسیله عفونت ها را شناسایی می کنند. استاندارد سازی به مفهوم ارزیابی یک آزمون تشخیصی برای تعیین چگونگی مناسب سازی آزمون برای یک استفاده ویژه می باشد. به منظور پیش بینی کارایی تشخیصی یک آزمون تشخیصی لازم است یک روش استاندارد به منظور ثبت کارایی مورد انتظار از یک آزمون استفاده شود. نتایج بدست آمده از یک آزمایش استاندارد باید بتواند به طور ثابت حیوان مثبت یا منفی را برای حضور یک آنالیت خاص و یا عفونت حیوانات را به طور صحیح با یک درجه قابل اطمینان تشخیص دهد. در زمان بررسی نمونه های کلینیکی تولید اعداد با کیفیت مناسب اهمیت دارد. برای این منظور انجام تعدادی شاخصه کلیدی همچون برقراری سیستمهای تضمین کیفیت (qa) و کنترل کیفیت (qc) همچون مجموعه ای از پروتوکلهای کیفیت شامل استفاده از نمونه های کنترل که متقاعد کننده عملکرد مناسب سیستم و تایید کننده تکرار پذیری و کیفیت نتایج خروجی است اهمیت دارد. تجربه دو دهه اخیر نشان می دهد که روشهای pcr جایگزین نهایی مناسبی برای بسیاری از روشهای کلاسیک ردیابی مستقیم عامل عفونی خواهد شد. واضح است که pcr جایگزین مناسبی برای جداسازی ویروس یا کشت باکتریهای است که کشت آنها غیر ممکن یا مشکل است. امروزه با توجه به اهمیت تشخیص سریع و دقیق بیماریهای عفونی (ویروسی و باکتریایی) طیور و به منظور جلوگیری از گسترش بیماریها و انجام کارهای مدیریتی در گله استفاده از روشهای مولکولی بویژه آزمایشهای pcr ضرورت یافته است. فلذا استاندارد سازی روشهای pcr در آزمایشگاههای تشخیصی امری ضروری به نظر می رسد. در این مقاله سعی شده است به چگونگی استاندارد سازی روشهای pcr برای تشخیص بیماری های عفونی طیور با توجه به شرایط آزمایشگاهی ایران پرداخته شود.